بررسی استعاره در علوم رایانه ای و دنیای مجازی از دیدگاه زبانشناسی شناختی

زبان¬شناسی شناختی یکی از گرایش¬های جدید علم زبان¬شناسی است که نظریه استعاره مفهومی از نظریات مهم آن می¬باشد. از دیدگاه زبان¬شناسی شناختی، استعاره درک یک حوزه مفهومی از راه حوزه مفهومی دیگر است. حوزه مفهومی که استعاره از آن برمی¬خیزد و دارای مفهومی ملموس¬تر است حوزه مبدأ و حوزه انتزاعی¬تر حوزه مقصد است. در نظریه استعاره مفهومی حوزه مبدأ و حوزه مقصد بهم پیوند می¬خورند و این پیوند در سطح واژگان و زبان نیست بلکه در سطحی ژرف¬تر و در دستگاه ذهن و شناخت آدمی است. در پژوهش پیش¬رو در چارچوب زبان¬شناسی شناختی و با تکیه بر نظریه استعاره مفهومی، استعاره¬های حوزه علوم رایانه¬ای و دنیای مجازی بررسی می¬شوند. این پژوهش به روش توصیفی صورت گرفته است و داده¬های آن از فرهنگ جامع اصطلاحات علوم رایانه¬ای و دنیای مجازی گردآوری شده است. در جمع¬آوری داده¬ها از اصطلاحات و مفاهیم تخصصی این حوزه که کاربردی در میان کاربران معمولی رایانه ندارند چشم¬پوشی کرده¬ایم. یافته¬های پژوهش گویای آن است که استعاره¬های مفهومی «رایانه یک انسان است»، «برنامه¬های رایانه¬ای انسان هستند»، «رایانه یک ساختمان است»، «رایانه یک اداره است»، «اینترنت بزرگراه است»، «اینترنت دریا است» و «اینترنت بازار است» در سامانه ذهن انسان جای گرفته و بستر مناسبی را برای درک و به¬کارگیری مفاهیم این حوزه فراهم می¬کنند. استعاره¬های مفهومی نام¬برده هنگام درک استعاره¬های زبانی این حوزه به¬طور ناخودآگاه برانگیخته می¬شوند و نگاشت استعاری میان حوزه¬های مبدأ و مقصد را به¬وجود می¬آورند. نگاشتی که بر مبنای آن مفاهیم انتزاعی و پیچیده به زبانی ساده بیان می¬شوند. تحلیل داده¬ها اهمیت و نقش استعاره در آفرینش و درک مفاهیم حوزه علوم رایانه¬ای و دنیای مجازی را تایید می¬کند و حاکی از این است که بدون زبان استعاری بسیاری از مفاهیم این حوزه قابل بیان نیستند.